آیا با پیشرفت علوم، توسعه تکنولوژی و آگاهی انسان به تمامی ابعاد این جهان، باز هم به احکام الهی نیاز داریم؟ یا می‏توان بر عقل انسانی تکیه کرد؟

آشنایی و تسلط بیشتر بر مظاهر طبیعت، نیاز انسان به علوم ماورای طبیعی را افزایش می‏دهد، زیرا علم در جای فلسفه و الهیات نمی‏نشیند. بر اساس براهین عقلی و نقلی، هر موجودی که هستی اوعین ذاتش نیست، به موجودی نیاز دارد که هستی او عین ذات اوست.

این اصل با پیشرفت علم، از بین نمی‏رود. با پیشرفت علم، نظم‏های عمیق مجهول برای انسان معلوم می‏شود، هرچه آگاهی انسان به اسرار زمین، آسمان، انسان، گیاه، جانور و... افزایش یابد، شناخت او به آیات الهی بیشتر می‏شود، در نتیجه وجود ناظم و مدبری که اینها را تدبیر می‏کند، روشن‏تر خواهد شد.

همین امور عادی و جزئی روزانه، مثل نوشیدن آب که از بدیهی‏ترین کارهای روزانه انسان است، دلیل وجود خداست، زیرا انسان و آبی که برای سیراب کردن او خلق شده، همه ممکن و فقیرند

و همه به مبدئی نیاز دارند که هستی، عین ذاتش باشد. ابراهیم خلیل(علیه‌السلام) نیز از ساده‏ترین کارها برای اثبات توحید استفاده کرد: (والَّذی هُوَ یُطعِمُنی ویَسقین واِذا مَرِضتُ فَهُوَ یَشفین)[1]

از این بیان معلوم می‏شود که علم یاور دین است و هرچه منطقه علم وسیع‏تر باشد، نیاز انسان به دین افزایش می‏یابد؛ برای مثال علم نظم را مشخص می‏کند و در نظر عقل، هر جا نظم هست، ناظمی نیز هست، بنابراین با پیشرفت علوم و توسعه تکنولوژی، نه تنها دین رخت نمی‏بندد، بلکه اهمیت دین و تأثیر آن روشن‏تر می‏شود.

     [1] ـ و همان که به من می‏خوراند و می‏نوشاند و چون بیمار شوم، اوست که بهبودی‏ام می‏بخشد (سوره شعراء، آیات 79 ـ 80)